Przełom w Kształceniu Zawodowym
Współczesne szkolnictwo zawodowe stoi przed ogromnym wyzwaniem – jak nadążyć za tempem zmian technologicznych? Odpowiedzią mogą być Branżowe Centra Umiejętności, inicjatywa która już teraz zmienia oblicze edukacji w Polsce. To nie jest kolejna reforma na papierze, ale rzeczywista transformacja sposobu, w jaki przygotowujemy specjalistów do pracy w nowoczesnej gospodarce.
Artur Zawisza, prezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego, nie ukrywa entuzjazmu dla tego projektu. Jak podkreśla, BCU to inicjatywa Ministerstwa Edukacji Narodowej zakładająca powstanie 120 wyspecjalizowanych ośrodków, gdzie szkoły zawodowe współpracują z organizacjami branżowymi, uczelniami i biznesem. Brzmi dobrze w teorii, ale czy sprawdza się w praktyce?
Warto zwrócić uwagę na kluczową różnicę – odchodzimy od tradycyjnego modelu kształcenia zawodowego o wolno zmieniającej się podstawie programowej. Zamiast tego wprowadzamy pogłębioną specjalizację we wszystkich sektorach gospodarki poprzez partnerstwa między ośrodkami edukacyjnymi a organizacjami pracodawców. Szczególnie istotne jest to w branżach energetyki rozproszonej, gdzie mamy do czynienia z ogromną różnorodnością szybko ewoluujących technologii.
Nowoczesna Infrastruktura Zmienia Wszystko
Beata Matecka z Business Consulting Group oraz wiceprezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego nazywa projekt BCU przełomowym. I trudno się z nią nie zgodzić – nigdy wcześniej szkoły nie miały dostępu do tak nowoczesnej infrastruktury. Dzięki funduszom unijnym i krajowym możliwy był zakup specjalistycznego sprzętu, którego w dotychczasowym szkolnictwie zawodowym po prostu brakowało.
Wyobraźmy sobie ucznia, który zamiast czytać o biogazowniach w podręczniku, może pracować na prawdziwych agregatach kogeneracyjnych. W szkołach rolniczych w Jabłoniu na Lubelszczyźnie czy Swarożynie na Pomorzu właśnie kończą się budowy nowoczesnych budynków dydaktycznych. To nie są zwykłe sale lekcyjne – mówimy o laboratoriach biochemicznych, nowoczesnym sprzęcie technologicznym, a nawet wirtualnej rzeczywistości.
Matecka zwraca uwagę na fundamentalną wartość współpracy:
Szkoły dysponują infrastrukturą i kadrą pedagogiczną, organizacje branżowe wnoszą know-how i programy nauczania. Połączenie tych kompetencji daje zupełnie nową jakość.
Do współpracy zapraszani są najlepsi menedżerowie firm, eksperci z branży, profesorowie uczelni technicznych. Cel? Przygotowanie programów nauczania i kwalifikacji sektorowych, które naprawdę odpowiadają potrzebom rynku. Ale oczywiście nie wszystko jest idealne…
Wyzwania i Ograniczenia Systemu
Nawet najlepsze projekty mają swoje problemy. Matecka szczerze przyznaje, że napotykają trudności – od zatrudniania wykładowców po niejasności dotyczące rekrutacji słuchaczy. Szczególnie frustrujące są biurokratyczne przeszkody w przyjmowaniu darowizn sprzętu od firm. Mają partnerów gotowych przekazać silniki czy sprzęty do laboratoriów, ale przepisy przetargowe i ustawa o zamówieniach publicznych często blokują takie inicjatywy. To absurd – firmy chcą wspierać edukację, a biurokracja im to uniemożliwia.
Agnieszka Piekarska, dyrektor Centrum Kształcenia Rolniczego w Jabłoniu, wskazuje na konkretne problemy obecnej podstawy programowej dla technika OZE. Jest przestarzała i zbyt ogólnikowa – daje solidne podstawy teoretyczne, ale brakuje praktyki i aktualnych treści. Nauczyciele sami przyznają, że jest za mało zajęć praktycznych, a uczniowie często pracują na starym sprzęcie, który nie ma nic wspólnego z najnowszymi technologiami.
Problem stanowi również wolne tempo aktualizacji podstaw programowych. Aktualnie obowiązuje dokument z 2019 roku, a w ciągu pięciu lat zmieniło się bardzo wiele. Uczniowie pytają o nowe rozwiązania – magazyny energii, inteligentne sieci, a w programie praktycznie ich nie ma. To jak uczenie jazdy na symulatorze z lat 90.
Największym problemem pozostaje jednak ograniczona współpraca szkół z przedsiębiorcami. Bez praktyk u pracodawców uczniowie nie zdobędą prawdziwego doświadczenia. Ale dla małych i średnich firm to duże obciążenie czasowe i finansowe.
Przyszłość Energetyki w Rękach
Ewa Malicka z Towarzystwa Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych przypomina, że przez lata szkolenia w tym sektorze miały charakter… no, nazwijmy to wprost – partyzancki. Wiedza była przekazywana podczas weekendowych kursów czy wyjazdów studyjnych. Do dziś spotykamy operatorów, którzy potrafią obsługiwać urządzenia, ale nie znają podstawowej terminologii. To pokazuje skalę zaniedbań w tym obszarze.
Dr Katarzyna Jabłońska-Przywecka z Polskiego Stowarzyszenia Fotowoltaiki podkreśla, że rozwój energetyki słonecznej w Polsce był tak dynamiczny, że system kształcenia po prostu nie nadążał za potrzebami. Brakowało projektantów, serwisantów i specjalistów od instalacji hybrydowych. Często instalatorzy uczyli się zawodu na kursach produktowych o wątpliwej jakości.
BCU mogą wypełnić tę lukę, oferując:
- Krótsze, certyfikowane kursy także dla dorosłych
- Elastyczny system odpowiadający na bieżące wyzwania
- Specjalizację od magazynowania energii po agrofotowoltaikę
- Regionalną specjalizację dostosowaną do lokalnych potrzeb
Kazimierz Rojewski z Centrum Kształcenia Rolniczego w Starym Brześciu widzi w konkurencji między ośrodkami szansę na regionalną specjalizację. Na Kujawach będą rozwijać agrowoltaikę przy uprawach konwencjonalnych, w Małopolsce instalacje w winnicach, a na Żywiecczyźnie kwestie prosumenckie. Każdy region ma swoją specyfikę i to należy wykorzystać.
Radosław Biernacki, nauczyciel OZE w Centrum Kształcenia Rolniczego w Marszewie, podkreśla, że BCU to nowe otwarcie również dla kadry pedagogicznej. Dzięki stałej współpracy z organizacjami branżowymi nauczyciele będą mogli rozwijać się razem z uczniami i branżą. To kluczowe – w końcu nie można uczyć przyszłości, myśląc przeszłością.
Podsumowując, transformacja energetyczna wymaga tysięcy nowych fachowców – od monterów po inżynierów. BCU mogą stać się fundamentem nowoczesnego szkolnictwa zawodowego, które łączy edukację z praktyką i biznesem. Jak mówi Artur Zawisza – kadry decydują o wszystkim, a BCU mają szansę stać się miejscem, gdzie będą one profesjonalnie kształcone.
Źródło: Pap.pl
